Model Maden Olma Yolunda…

İzmir-Menderes’de 2011 yılından bu yana üretim yapan Efemçukuru Altın Madeni, ilk günden itibaren hedefi olan ‘Model Maden’ olma yolunda geride bıraktığı 8 yılı aşkın süredir çalışmalarını hiç azalmayan bir inanç ve motivasyon ile sürdürmektedir. Efemçukuru Altın Madeni’ndeki İş Güvenliği Kültürü uygulamalarını madenin İş Güvenliği Yöneticisi Muratcan Semiz anlatıyor.

Çalışanlarımıza, alt işverenlerimize ve tüm ziyaretçilerimize daimi olarak sağlıklı ve güvenli bir işyeri sağlamak, çalışanlarımızın ve faaliyetlerimizden etkilenebilecek diğer kişilerin sağlığını, güvenliğini ve huzurunu koruma konusundaki sorumlulukları yerine getirmek, iş sağlığı ve güvenliği risklerinin her seviyede değerlendirildiği ve yönetildiği bir kültürü desteklemek için ilk günden taahhütlerini ortaya koyan yönetim, kurumsal kültürü oluşturmak için ilk adımları hızlı ve kararlı bir şekilde atmıştır.

Kurumsal İSG Kültürü oluşumu sürecinde; En önemli değerimiz olan insanımız, çalışanımız fikrinden hareket ederek çalışanlarımızı tüm faaliyetlerimizin odağında konumlandırdık.

Eğitimi, her uygulamanın merkezine koyduk. İnsanın öğrenen bir varlık olduğunu, öğrenme sürecinin hayat boyunca hiç durmaması gerektiğini anlattık. Bu temel değere bağlı kalarak çalışan başına yıllık en az 40 saat eğitim ortalaması yakaladık.  Eğitim sürelerimizi artırdıkça çalışanlarımızın süreci daha çok sorguladıklarını ve gelişime katkıda bulunduklarını gördük.

‘Kültür’ün ne olduğu ile ilgili kendimize sorular sorduk ve tüm çalışanlar olarak bir tanım üzerinde mutabık kaldık: ‘Başkası bakmıyorken ne yapıyorum?’  Bu tanım üzerinden yola çıkarak, ‘İş Güvenliği’nin bürokratik bir faaliyet değil, ahlaki bir sorumluluk olduğunu; negatiflerin eksikliği ile tanımlanabilecek bir olgu değil, pozitiflerin varlığı ile anlamlandırılabilecek bir hayat tarzı olduğunu öğrendik. Bu hayat tarzını sadece çalışma alanında değil günlük hayatımızda uygulamaya çalıştık. Kendimizi ait hissettiğimiz bu tarzı daha da ileri götürebilmek için hedefler belirledik ve hedeflerin gerçekleşmesi için yüksek kararlılık gösterdik.  ‘SIFIR’ Kaza ve Hayat Değiştiren Yaralanma hedefimiz doğrultusunda tüm çalışanlar olarak birbirimize aşağıdaki başlıkları içeren kapsamlı bir söz verdik:

Sorumluluk Alacağız! Kendimizden daha fazlasından yani, çalışma arkadaşlarımızdan, ziyaretçilerimizden, beraber çalıştığımız topluluklardan sorumluyuz. Güvenli Çalışacağız! Doğru ekipmanı, doğru kontrolleri, doğru şekilde ve doğru zamanda kullanacağız.

Uyanık Olacağız! Güvensiz durumları ve davranışları tespit edebilmek için uyanık olacağız ve tehlikeli bir durum ile karşılaştığımızda işi durdurup önlem alacağız.  İçgüdülerimizi Dinleyeceğiz! Güvende olduğumuzu hisstemiyorsak işi durduracağız.

Aklımızla Çalışacağız! Sistemin, bizleri işyerindeki yüksek riskli işlerden korumak için hazırlandığını anlıyoruz ve biliyoruz.

Konu ‘İş Güvenliği’ Olduğunda Konuşacağız! Konu iş güvenliği ise susmayacağız, kaza ve ramak kala olaylarını zamanında ve doğru şekilde bildireceğiz.

Bütün bunları yaparken bir yönetim sistemi yaklaşımı olması gerektiğine ve İş Sağlığı ve Güvenliğinde bu yaklaşımın başarısına inandığımız için işletmenin üretime başlamasını takiben entegre yönetim sistemleri belgelendirme süreçlerini başlattık ve OHSAS 18001 ve ISO 14001 Yönetim sistemlerini kurduk ve belgelendirdik.

İSG yönetim sistemleri kapsamında işletmede yürütülecek tüm faaliyetler için standart çalışma prosedürleri ve bunlara bağlı talimatlar oluşturduk. Bu süreçte ‘insan/çalışan’ faktörünü ön planda tutarak ilgili dokümanların tüm paydaşlar tarafından takım olarak hazırlanmasını sağladık. Aynı şekilde risk analizi çalışmalarını da takımlar halinde tamamladık ve tüm işletme ile paylaştık.

Uygulamaların bir kısmını 2018 yılı itibarı ile öne çıkardığımız ‘On Altın Kural’ kapsamında detaylandıracak olursak;

Sürüş Güvenliği

Sürüş, en büyük iş güvenliği risklerimizden biridir. Nereye gittiğimizi, ne yaptığımızı ve kendimizle birlikte yolcularımızın güvenliğini düşünmek için zaman ayırıyoruz. Aracımızın iyi durumda olup olmadığını, yol ve hava koşullarını düşünüyoruz. Şartlar uygun olmadığında, uygunsuzluklar giderilene kadar araç kullanmıyoruz. Bu kontrol süreçlerini hareket halindeyken de uyguluyoruz.

Kişisel Koruyucu Donanım

Kişisel koruyucu donanımın, ancak diğer önlemler yetersiz kaldığında son çare olarak işimize yarayabileceğini, tamamen uygun şartlar altında koruma görevini yerine getirebileceğini ve kişiye özel olduğunu anlıyoruz. İşe başlamadan önce ilgili alanda ihtiyaç duyabileceğimiz KKD’ lere rahatlıkla erişebiliyoruz ve yanımızda bulunduruyoruz.

Biz, çalışanlar olarak şirketimizin en değerli varlığı olduğumuza inanıyoruz. Çalışmaya uygun halde olmamanın bir sonucu olarak tehlikelere maruz kalabileceğimizi biliyoruz. Nasıl hissettiğimiz ile ilgili birbirimizle konuşuyoruz, gün boyunca birbirimizi kontrol ediyoruz, kolluyoruz. İşe hazır hissetmiyorsak yaptığımız işi durduruyoruz ve gerekli birimlere bildiriyoruz.

Aletler ve Ekipmanlar

Alet ve ekipmanların, işi daha güvenli verimli yapabilmek adına birer araç olduğunu biliyoruz. Doğru ekipmanı, doğru zamanda ve doğru şekilde kullanıyoruz. Tüm ekipmanları ve çalışma alanımızı çalışma öncesinde kontrol ediyoruz. Uygun olmayan ekipmanı kullanmıyoruz ve sahadan uzaklaştırıyoruz.

Çalışma İzinleri

Çalışmaya başlamadan önce alandaki tehlikeleri tanımlıyoruz ve bunlara bağlı olarak İş izni gereksinimlerimizi belirliyoruz. İş izinlerini ciddiye alıyoruz ve takım halinde hazırlıyoruz. Kendimizi ve çevremizdekileri işin tehlikelerine karşı koruduğumuzdan emin oluyoruz.

Zemin Stabilitesi

Madencilikte zeminin, sürekli değişkenlik gösterebilen ve potansiyel olarak yüksek tehlike içeren bir olgu olduğunu ve sürekli takip edilmesi gerektiğini anlıyoruz. Stabiliteyi bozabilecek tüm işlemleri kontrollü olarak ve gerekli önlemleri alarak gerçekleştiriyoruz. Varsayımlarla değil ölçüm ve kontrollerle hareket ediyoruz.

Güvenli Yük Kaldırma

Yük kaldırma işlemlerinin yüksek tehlikeli işler olduğunu kabul ediyoruz. Ekipman standartlarının ve kontrollerinin, personel yetkinliğinin önemine inanıyoruz. Tüm yüklerimiz için bir kaldırma planı yapıyor, ve buna göre hareket ediyoruz. Yük kaldırma işi esnasında etki alanı dışında kalıyoruz.

Yüksekte Çalışma

Ülkemizde yaşanan ölümlü iş kazalarının büyük bir kısmının yüksekte çalışma kazası olduğunu biliyoruz. Yüksekte çalışmada öncelikli olarak düşme önleyici sistemleri, son çare olarak düşme durdurucu sistemleri kullanıyoruz. Ekipman standartları ve kontrollerinin, yüksekte çalışacak personelin yetkinliğinin önemine inanıyoruz. Her çalışma öncesi ilgili alanın gözden geçirilmesi ve buna göre bir plan yapılması gerektiğini biliyoruz.

Enerji İzolasyonu

Tüm çalışma alanlarında, çalışma esnasında enerji kaynağının ve insanın birbirinden izole şekilde çalışması gerektiğini biliyoruz. Tüm alanlarımızı enerji tiplerine göre sınıflandırıyoruz. Yasal gereklilikler doğrultusunda alan yetkilileri belirliyor ve buralarda çalışacak personelimizi eğitiyoruz. Asla sistemde enerji varken çalışmıyoruz, enerjiyi kesip, kontrol edip, kilitleyip/ etiketleyip işe öyle başlıyoruz.

Tehlikeli Maddeler

Miktarına ve maruziyet süresine bakmaksızın her kimyasalın zararlı olabileceğini biliyoruz. Ne ile çalışacağımızı bilmemiz gerektiğinden kimyasalın satın alımı öncesi çok aşamalı bir kontrol/onay süreci uyguluyoruz. Kimyasala özel önlemler alıyor ve çalışanlarımızı bu konuda eğitiyoruz. Tüm yönetim sistemi uygulamalarında olduğu gibi sürekli gelişime inanıyoruz ve iyi bir sistemin kendini sürekli geliştirmesi gerekliliğini anlıyoruz.

İSG yönetim sistemleri dışında bunlara paralel olarak başka yaklaşımları da başarı ile uyguluyoruz. Bunların başında ‘Yalın Düşünce’ nin olduğuna inanıyoruz. Tehlikelerin ve bunlara bağlı kazaların ortadan kaldırılarak güvenli bir çalışma ortamı yaratılması hem ‘İş Güvenliği Yönetim Sistemleri’ nin hem de ‘Yalın Düşünce’ nin temel amaçları arasındadır. İş Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Yalın Düşünce birbirleriyle uyumlu şekilde, tüm üretim alanlarında hayata geçirilebilirse üretken ve güvenli bir organizasyon olmanın temellerinin atılacağını düşünüyoruz.

Biliyoruz ki prosedürler, talimatlar, yazılı kurallar sahiplenme ve aidiyet hissi olmadan sadece birer dokümandır. Önemli olan İş Güvenliği’ nin bir öncelik değil yaptığımız işin bir parçası olduğunu, sadece bir grubun yönettiği bir süreç değil herkesin sorumluluğu olduğunu anlamaktır.

“Önce İnsan ve Çevre, Sonra Madencilik…”

Kaynak